![Şizotipal Kişilik Bozukluğu - Madalyon Psikiyatri Merkezi Şizotipal Kişilik Bozukluğu](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/01/Sizotipal-Kisilik-Bozuklugu.png)
Şizotipal Kişilik Bozukluğu
Şizotipal kişilik bozukluğu tipik, karakteristik bir bozukluk mudur yoksa arada kalmış bir ifade midir?
Günümüzde aslında üzerinde bir netlik olan tanısal kavram değildir, Dünya Sağlık Örgütü’nün tanı kriterlerinde (ICD-11) bir klinik bozukluktur, Amerikan Psikiyatri Derneği’nin tanı kriterlerinde (DSM-5) ise A kümesinde kişilik bozukluğu olarak belirtilmektedir. Yine de bu ayrımın klinik ölçme, değerlendirme ve tedavi bakımından önemi yoktur, klinikte mühim olan şizofreniden ayırt edilebilmesidir.
Şizotipal(schizo/typal) kelimesi iki kelimenin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. “Şizo” Yunancada ayrık, yarık anlamındadır, “tipal” kelimesi ise tipik, karakteristik demektir. En yalın haliyle ifade edersek kişinin içsel yani kendi ruhsal dünyasıyla, dış dünyanın yani kendisi dışındaki toplumsal alanın ayrık olması şizotipal kişiliğin belirgin unsurudur. Biraz daha açarsak şizotipal kişi kendi iç dünyasını dış dünyanın gerçekliği gibi algılar dış dünyanın gerçekliğini benimseyememiştir, içselleştirememiştir ve yaşamını iç dünyasının unsurlarına göre sürdürür. Dışarıdan bakıldığında duygu, düşünce ve davranışlarında birtakım belirgin tuhaflıklar ve uyumsuzluklar sezilebilir.
Başlıca Şizotipal Kişilik Belirtileri Şunlardır:
- Kendileriyle ilgili olmayan konular ve olaylardan kendileriyle ilgili sonuçlar çıkarabilirler. Fakat kesin bir inançları yoktur kuşku ağır basmaktadır yine de düşünceleri, duyguları ve davranışları bu kuşkudan etkilenebilir.
- Kültürel değerlerle bağlantısız derecede garip inanışlar ve büyüsel düşünceleri var olabilir.
- Etraflarında var olmayan birisini varmış gibi hissedebilirler, bedensel illüzyonlar yaşayabilir.
- Konuşma biçimleri basmakalıp, aşırı ayrıntılı ve konuşulan konudan uzaklaşırcasına olabilir.
- Şüphe duyguları neredeyse her an hissettikleri bir duygudur, insanlara güvenmekte zorlanabilirler.
- Genel olarak hissettikleri duygular kısıtlı ve sabittir, konudan uzak duygular deneyimleyebilirler.
- Alışılagelmişin dışında tuhaf görünüm ve davranışlar sergilerler, görünümleri o anki modadan ve akımlardan uyumsuzdur.
- Yakın ilişkiler kurmakta güçlük çeker, insanlardan tedirgin olabilirler. Kendi ruhsallıklarıyla daha meşgullerdir.
- Bulundukları ortamdaki insanları yakından tanısalar da kalabalık içinde sosyal kaygı yaşarlar, insanların olumsuz yargılarından ziyade onlar tarafından zarar görebilme ihtimali endişe vericidir.
Toplumun genel popülasyonunda %1 ile %3 oranında rastlanır, psikoterapi desteği görmek talebinden ziyade psikiyatri kliniğine başvuruları daha sık görülür. İstikrarlı bir şekilde psikoterapiye katılmaları konusunda belirgin bir oran olmamakla beraber, dış dünyaya uyum ve toplumsal düzenin gerçekliğini benimseme bakımından desteklenebileceklerini belirtmek gerekir.
Kaynaklar;
- DSM-5
- ICD-11
- Kişilik Bozuklukları (Köroğlu E., Bayraktar S.)
- Ruh Sağlığı ve Bozuklukları (Öztürk O., Uluşahin A.)
Uzman Bilgisi
Psk. Özenç Utku ÖZTÜRK
Klinik Psikolog
- Üniversite : Doğuş Üniversitesi Psikoloji Bölümü
- Uzmanlık : İstanbul Okan Üniversitesinin Klinik Psikoloji
Yazıları
![Psikoz Nedir?](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/02/PSIKOZ-NEDIR.png)
Psikoz Nedir?
Psikoz kelimesi Yunanca psyche(ruh, zihin) ve osis(anormal veya hastalıklı) kelimelerinin birleşmesiyle türetilmiş bir kelimedir. Gerçeği değerlendirme yeteneğinin bozulmalarında ortaya çıkan rahatsızlıklara verilen genel bir isimdir. Psikoz kişinin düşünceleri veya algılarıyla gerçekliğin birbirine karışması olarak da ifade edebileceğimiz ciddi bir rahatsızlıktır.
![Şizotipal Kişilik Bozukluğu](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/01/Sizotipal-Kisilik-Bozuklugu.png)
Şizotipal Kişilik Bozukluğu
Şizotipal kişilik bozukluğu tipik, karakteristik bir bozukluk mudur yoksa arada kalmış bir ifade midir? Günümüzde aslında üzerinde bir netlik olan tanısal kavram değildir, Dünya Sağlık Örgütü’nün tanı kriterlerinde (ICD-11) bir klinik bozukluktur, Amerikan Psikiyatri Derneği’nin tanı kriterlerinde (DSM-5) ise A kümesinde kişilik bozukluğu olarak belirtilmektedir. Yine de bu ayrımın klinik ölçme, değerlendirme ve tedavi bakımından …
![Empati: Başkalarını Anlama Ve Empatik Bağlantı Kurma Sanatı](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2023/11/Adsiz-tasarim-1.png)
Empati: Başkalarını Anlama Ve Empatik Bağlantı Kurma Sanatı
Empati kavramından Türk Dil Kurumu’nun web sitesinde duygudaşlık olarak kısaca bahsedilmektedir, psikolojiyle ilgili kaynaklarda ise eşduyum olarak bahsedildiğini de görebiliriz.
Güncel Psikoloji Yayınlarımız
![Narsisizme Farklı Bir Bakış - Madalyon Psikiyatri Merkezi NARSİSİZME FARKLI BİR BAKIŞ](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/05/narcissus-270x190.png)
Narsisizme Farklı Bir Bakış
Narkissos yüzyıllar sonra kendisinden bu kadar bahsedildiğini bilse çok mutlu olurdu. Bilmeyenler için özetleyecek …
![Psikoloji Nedir? - Madalyon Psikiyatri Merkezi Psikoloji Nedir](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/05/Psikoloji-Nedir-270x190.png)
Psikoloji Nedir?
Psikoloji kelimesi diğer adıyla ruh bilimi, Yunancada ‘psykhe’ ile ‘logos’ kelimelerinin bir araya getirilmesiyle …
![Trikotillomani Nedir? - Madalyon Psikiyatri Merkezi Trikotillomani Nedir? - Madalyon Psikiyatri Merkezi](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/03/Trikotillomani-Nedir-270x190.png)
Trikotillomani Nedir?
Trikotillomani halk dilinde saç koparma hastalığı olarak bilinmektedir ve tanı kitaplarında obsesif kompulsif bozuklukları …
![Psikoz Nedir? - Madalyon Psikiyatri Merkezi PSİKOZ NEDİR](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/02/PSIKOZ-NEDIR-270x190.png)
Psikoz Nedir?
Psikoz kelimesi Yunanca psyche(ruh, zihin) ve osis(anormal veya hastalıklı) kelimelerinin birleşmesiyle türetilmiş bir …
![Şizotipal Kişilik Bozukluğu - Madalyon Psikiyatri Merkezi Şizotipal Kişilik Bozukluğu](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/01/Sizotipal-Kisilik-Bozuklugu-270x190.png)
Şizotipal Kişilik Bozukluğu
Şizotipal kişilik bozukluğu tipik, karakteristik bir bozukluk mudur yoksa arada kalmış bir ifade midir? Günümüzde …
![Evlilikte Sağlıklı Tartışma - Madalyon Psikiyatri Merkezi Evlilikte Sağlıklı Tartışma](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2024/01/Evlilikte-Saglikli-Tartisma-270x190.png)
Evlilikte Sağlıklı Tartışma
Evlilikte Sorun Çözme Yolları – Sağlıklı Tartışma Nasıl Olmalıdır? Evlilik iki farklı bireyin kişilik özelliklerinin, …
![Duygusal İhmal’in Duygusu: Boşluk - Madalyon Psikiyatri Merkezi Duygusal İhmal’in Duygusu Boşluk](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2023/12/Duygusal-Ihmalin-Duygusu-Bosluk-270x190.png)
Duygusal İhmal’in Duygusu: Boşluk
Çocukluk döneminde bireylerin maruz kaldığı travmalar, kişilerin yaşamında derin izler bırakabilmektedir. Yaşanan …
![Empati: Başkalarını Anlama Ve Empatik Bağlantı Kurma Sanatı - Madalyon Psikiyatri Merkezi Empati: Başkalarını Anlama Ve Empatik Bağlantı Kurma Sanatı](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2023/11/Adsiz-tasarim-1-270x190.png)
Empati: Başkalarını Anlama Ve Empatik Bağlantı Kurma Sanatı
Empati kavramından Türk Dil Kurumu’nun web sitesinde duygudaşlık olarak kısaca bahsedilmektedir, psikolojiyle ilgili …
![Maskeli Depresyon Nedir? - Madalyon Psikiyatri Merkezi Maskeli Depresyon](https://madalyonklinik.com/wp-content/uploads/2023/11/Maskeli-Depresyon-270x190.png)
Maskeli Depresyon Nedir?
Maskeli depresyon, diğer adıyla gizli veya gülümseyen depresyon olarak da karşımıza çıkmaktadır. Maskeli depresyon, …