Öz Şefkat Nedir, Ne Değildir?

Öz şefkat bir tutumdur ve kişinin kendi duygularına ve düşüncelerine ilişkin tavrı üzerinde belirleyicidir. Üç temel bileşenden oluşmaktadır. Bunlar öz nezaket, ortak insanlık hali ve farkındalıktır.

Öz nezaket, kişinin deneyimlediği olaylardan sonra kendisine neler söylediği, nasıl davrandığı ile ilişkilidir. Yani kişi kendisini eleştiriyor, cezalandırıcı bir tutum içine mi giriyor yoksa destekleyici bir tutum ile mi hareket ediyor? Bu bağlamda öz nezaket ile kastedilen, kişinin kendisine sevecen ve nazik bir tutum ile yaklaşmasıdır. Kimi zaman duygular ve düşünceler o kadar yoğundur ki kendimize nazik olmak zor olabilir. Böyle zamanlarda durup bu yaşadığım bir arkadaşımın başına gelse ona ne der, nasıl davranırdım sorusunu sormak ve buradaki tutumu kendimiz için de göstermeye çalışmak öz nezaketi hatırlatıcı olabilir. Diğer bir bileşen olan ortak insanlık hali, bütün yaşantıların, duygu ve düşüncelerin ortak insanlık deneyiminin bir parçası olduğunu söyler. İnsan olmak gelişmekte olmayı, kaçınılmaz olarak hatalar yapmayı ve yaşamın zorlukları ile karşılaşmayı beraberinde getirir. Her insanın acıyı deneyimleme şekli farklıdır ancak acı çekme hali ortaktır, bu acı çekme hali ise çok doğaldır. Bunu hatırlamak ve yaşantılarımızı bu bakış açısı ile değerlendirmek öz şefkatin bir parçasıdır. Farkındalık ise duygularımız ve düşüncelerimizi farkında olarak, onlardan kaçınmaya, onları yok saymaya çalışmadan kalma halidir. Duygu ve düşüncelerimizi fark edip alan açmak, ihtiyaç ve beklentilerimizi fark edip şekillendirmemiz için de önemlidir.

Öz şefkat, kendine acımak, her zaman yumuşak bir tutum içinde olmak, sadece kendini düşünerek bencil olmak, sadece durmak ya da pasif kalmak demek değildir. Öz şefkat, sadece o yaşantılarla kalmak ve durmak şeklinde olabileceği gibi neye ihtiyacımız olduğunu değerlendirip bu ihtiyaçlar ve beklentiler doğrultusunda harekete geçmek ya da bize iyi gelmeyen ilişkileri, durumları sonlandırmak gibi aktif eylemler de içerir.

Öz şefkat uygulamaları ile kendimiz ile kurduğumuz ilişkiyi değiştirebiliriz. Bu sayede diğer insanlarla ve dünyayla kurduğumuz ilişkiler de değişebilir. Araştırmalar öz şefkatli bir tutumun daha fazla mutluluk, yaşam doyumu, özgüven ve fiziksel sağlığı beraberinde getirdiğini göstermektedir. Dolayısıyla öz şefkat herkes tarafından öğrenilebilir ve uygulanabilir bir tutumdur, iyi oluşu arttırır.