Konuşma ve Dil Bozuklukları

Dil ve konuşma bozukluğunda sorun alanına göre farklı içerikler yer bulunmaktadır: Sözel anlatım bozukluğu, konuşma ve ses bozukluğu, kekeleme ve sosyal iletişim bozukluğu gibi alt başlıklar temel zorluk alanları arasında yer almaktadır.

Sözel Anlatım Bozukluğu:

Kullanılan sözcük sayısının çok sınırlı olması, dilbilgisi ile uyumlu şekilde ifade etme güçlüğü (gelecek zaman yerine geçmiş zaman kipi kullanma gibi), sözcükleri anımsamakta zorluk, yaşla uyumlu olarak beklenen uzunlukta ve karmaşıklıkta cümle kuramama gibi belirtiler gözlenir. Bazı durumlarda ise çeşitli sözcük, cümle ya da özgül terimleri anlama güçlüğü eşlik edebilir. Bu durum, temel iletişim becerilerini aksatırken; okul başarısını ve gelecekte mesleki yaşantıyı olumsuz yönde etkilemektedir.

Konuşma ve Ses Bozukluğu:

Gelişimsel olarak yaşla uyumlu şekilde çıkartması gereken konuşma seslerini çıkartamama, yanlış sesler çıkartma, bir sesin yerine başka bir ses söyleme (“k” sesi kullanacaksa “t” sesinin kullanması gibi) veya sonraki sessiz harfin söylenmesi gibi atlamalar yapma ve artikülasyon sorunlarını içeren durumdur. Gündelik iletişimi sürdürme, akademik ve sosyal alanda çeşitli zorlukları beraberinde getirir.

Kekeleme:

Konuşmanın olağan akıcılığı ve zamanlama örüntüsünde sorun yaşanır. Ses ve hece yinelemeleri, sesleri uzatma, ünlemlemeler, sözcüklerin parçalanması (bir sözcük içinde ara vermeler), duyulabilir ya da sessiz bloklar (konuşma sırasında doldurulan ya da doldurulamayan ara vermeler), dolambaçlı yoldan konuşma (söylenmesi zor sözcüklerden kaçınmak için bu sözcüklerin yerine başka sözcükleri kullanma), sözcükleri aşırı bir fiziksel gerginlikle söyleme, tek heceli sözcük yinelemeleri şeklinde görülür. Okul başarı ile birlikte sosyal ilişkiler ve mesleki alan olumsuz yönde etkilenir.

Anne baba ve öğretmenlerin bu gibi durumlarda, çocuğa konuşması için fırsat vermesi, konuşurken bölmemesi ya da onun yerine kelimeyi söylememesi, gerekli durumlarda mutlaka konuşma ve dil alanında uzmanlaşmış bir profesyonelden destek alması önerilmektedir.

Sosyal İletişim Bozukluğu:

Sosyal ilişki içinde temel iletişimi sağlama konusunda (selamlaşma, bilgi paylaşımı gibi) zorluk çekmeyi ifade eder. Gerektiği durumda konuşma içeriği değiştirmekte, dinleyicinin ihtiyacına göre kendini uyarlamakta güçlük çeker. Konuşma içerisinde gerekli kuralları izlemekte, yanlış anlaşılmaları düzeltmekte, konuşma içinde örtük olarak sunulan içeriği (ima) anlamakta zorluk yaşanır. Sosyal ilişki, akademik başarı ve gündelik hayatı olumsuz yönde etkilemektedir.

Güncel Psikoloji Yayınlarımız

Yardıma ihtiyacınız var mı? Size ulaşalım.