Toksik İlişkide Olduğumu Nasıl Anlarım?

Toksik İlişkide Olduğumu Nasıl Anlarım?


Son zamanlarda çevrenizde toksik ilişki ya da toksik biri gibi sözleri sıklıkla duyuyor olabilirsiniz. Toksik zehirli demekse bir ilişki ya da kişi nasıl zehirli olabilir? Buna dair işaretler nelerdir ve bu tarz ilişkileri bitirmek neden daha zor olur?

Toksik ilişki sözü ilk olarak 1995 yılında Lilian Glass tarafından tanımlandı. Ona göre toksik ilişki demek kişilerin birbirini desteklemediği aksine birbirlerini baltalamaya çalıştığı, rekabetin, çatışmanın ve uyum eksikliğinin olduğu herhangi bir ilişki demektir. Elbette ki her ilişkinin inişleri çıkışları vardır fakat toksik bir ilişkide sürekli olarak partnerlerin yıprandığını öyle ki olumsuz anların olumlu anlara baskın geldiğini ve daha fazla olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca toksik ilişki sadece romantik ilişkilere has bir durum değil.

Arkadaşlıklar, aile ilişkileri ve profesyonel ilişkiler de toksik olabilir.

 

Peki bir ilişkinin toksik özellikler taşıdığını nasıl anlarız, bu sinyaller neler olabilir? Eğer toksik bir ilişki içerisindeyseniz,

  1. Kendinizi yeterli hissetmez ve sürekli değerinizi kanıtlamak zorunda kalırsınız. Ayrıca sıklıkla partnerinizden onay alma ihtiyacı duyarsınız.
  2. Kendiniz olamazsınız. Yani bazı davranışlarınıza, sözlerinize dikkat etmeniz gerekir. Belli şekillerde davranmanız gerekir. Sizi rahatsız eden konuları gündeme getirme konusunda partnerinizin tepkilerini düşünerek daha çekingen davranırsınız.
  3. Problem sizmişsiniz gibi hissedersiniz. Partneriniz davranışları için sorumluluk almak yerine sizi suçlar. İlişki içerisindeki herhangi bir problem yada zorluk sizin hatanız olur.
  4. Sürekli olarak mutsuz hissetmeye başlar ve hayatınızdaki diğer insanları görmekten yada farklı etkinlikler yapmaktan uzaklaşırsınız.

Bu ilişkilerde fazlaca eleştiri, savunma, aşağılama ve duvar örme gibi durumlar gözlemlenir.

“Çok tembelsin, Eğer sen beni görmezden gelmeseydin ben de sana böyle davranmazdım, bu senin suçun, normal değilsin, saçmalıyorsun,

gibi cümleler size tanıdık geliyorsa, partneriniz size hakaret ediyorsa ve ya sizinle dalga geçiyorsa, sizi konuşmayarak ya da duygusal olarak mesafe koyarak cezalandırıyorsa toksik bir ilişki içerisinde olabilirsiniz.

Bu sinyaller bazen çok belirgin olabilirken (fiziksel ve psikolojik şiddet gibi) bazen de pek göze batmaz. Fakat eninde sonunda bu ilişkinin özgüveninizi zedelediğini, ilişkiyi sürdürebilmek adına olduğunuzdan bambaşka bir insana dönüştüğünüzü ya da depresyon, kaygı gibi bazı ruh sağlığı problemleri yaşamaya başladığınızı fark edebilirsiniz.

Fakat tüm bunlara rağmen bu ilişkileri sonlandırmak neden düşündüğümüz kadar kolay olmuyor?

Bu sebeplerden biri büyük ihtimalle bu ilişkinin deneyimlediğiniz ilk toksik ilişki olmaması. Mesela kendisine tamamen bağlı olmanızı isteyen aynı zamanda da sizi kendisinden uzaklaştıran narsistik ebeveynlere sahip olabilir ve ebeveynlerinizi nafile bir çabayla memnun etmeye çalışmış olabilirsiniz. Bunun sonucunda kaygılı yada kaçıngan bağlanmaya sahip olmuş olabilir ve yetişkinlik hayatınızda da benzer bir şekilde kendinizi yeterli hissedemediğiniz sağlıksız ilişkiler kurmaya eğilimli olabilirsiniz. Bazen ortak meselelerimiz karşı tarafı çekici bulmamıza sebep olabilir ve bu tekrarlanan döngüden çıkmak zorlaşır. Öyle ki kendinizi iyi hissetmeseniz de tanıdık ve bildiğiniz bir ilişki bizim için daha sürdürülebilir gözükebilir. Bu konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi için “Neden geçmiş ilişkilerimizi tekrarlarız” ve “Bağlanma ve Romantik ilişkiler” podcastlerimizi de dinleyebilirsiniz.

Buna ek olarak ilişki içerisinde özgüveninizin azalması, partnerinize bağımlı hissetme ve hayatınıza onsuz nasıl şekil vereceğinizi bilemiyor olma gibi durumlar da bu ilişkileri sonlandırma konusunda sizi zorlayabilir.

Fakat bu ilişkilerden uzaklaşmak ve daha pozitif, destekleyici ve sağlıklı ilişkiler kurmak mümkün.

Kendinize bakım verme ve önceliklerinizi tekrar belirleme konusuna vakit ayırarak

Size iyi gelen, güvendiğiniz aile üyeleri ve arkadaşlarınızla tekrar iletişime geçerek

Eğer partneriniz de ilişkinizi yeniden yapılandırma konusunda istekli ise çift terapisine başvurarak, değilse bireysel olarak terapi sürecinize başlayıp kurduğunuz yıkıcı ilişkilerin dinamiklerini anlamaya çalışarak bu durumla baş etme yolunda önemli bir adım atmış olursunuz.

Uzman Bilgisi

Psk. Çağla APAYDIN
Klinik Psikolog
  • Üniversite : İstanbul Bilgi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji (0 ÖSYM Bursu- Onur Öğrencisi)
  • Uzmanlık : Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Tezli Yüksek Lisans Programı, Psikoterapistlerde Bağlanma ile Kendini Açma ve Zor Hasta Tanımları arasındaki İlişkide Duygu Düzenleme Stratejilerinin Aracı Rolü

Yazıları

Podcastler

Güncel Psikoloji Yayınlarımız

Yardıma ihtiyacınız var mı? Size ulaşalım.

₺1.00Randevu Talebi