Vajinismus

Günümüzde güncel yaklaşımlarla tedavisi kısa sürede gerçekleşebilen, cinsel ilişkiye girememek olarak bilinen yaklaşık her 10 kadından birinde görülen bir rahatsızlıktır. Vajinismus genel anlamda cinsel ilişkiye girememek olarak bilinen, yaklaşık her 10 kadından birinde görülen bir hastalıktır. Günümüzde güncel yaklaşımlarla tedavisi kısa sürede gerçekleşebilmektedir.

Vajinismus Nedir?

Vajina girişini çevreleyen kasların istem dışı olarak kasılarak cinsel birleşmenin gerçekleşememesidir. Vajina girişini çevreleyen baskın kas grubu “Pubik Kaslar” olarak adlandırılır, bunlar düz kas grubudur ve refleks olarak çalışırlar. Vajinismus da yaşanan kasılma istem dışıdır ve asla kadının kendi kontrolünde değildir. Eğer kişi kasların kasılmasından ötürü cinsel birleşme yaşayamıyorsa bu durum vajinismus olarak nitelendirilir.

Vajinusmusu olan kadınlar bilinçli olarak cinsel ilişkiye girmek istemeyebilir ama bilinç dışı olarak penisin vücuduna girmesini engellemek isterler. Vajina ilişki sırasında penisin büyüklüğü yada küçüklüğüne göre kendini hazırlar. Cinsel birleşmenin durumuna bağlı olarak dışa en yakın kısmı oldukça gevşeyebilir. Bazen vajinal giriş öyle gergin ve sert bir hale gelir ki penisin girmesi olanaksızlaşır. Bu tür vajinal kasılmalara vajinismus diyoruz. Bu durumda erkeğin penisinin girmesi son derece zor, hatta olanaksızdır. Çok seyrek olarak yaralanmalar ya da kadın dış cinsel organlarının hastalığı ile cinsel ilişki arasında acı oluşur ve kadın istemeyerek kendini kasabilir. Böyle bir durumda, fiziksel nedenlerin belirlenmesi gerekir.

Vajinusmus, genital organların anatomik yapısından ilişkisiz bir şekilde ortaya çıkar. “Benim vajinam dar bu yüzden ilişkiye giremiyorum” diye bir kavram yoktur; vajina oldukça esnek bir yapıdır ve doğumda bir çocuğun başını çıkaracak kadar genişleyebilir. Vajina ilişki sırasında penisin büyüklüğü ya da küçüklüğüne göre kendini hazırlar. Cinsel birleşmenin durumuna bağlı olarak dışa en yakın kısmı oldukça gevşeyebilir, genişleyebilir.

Vajinismus Tanımı

Vajinismus; kadının penis, parmak ya da herhangi bir cismin (tampon, cinsel muayene sırasında kullanılan aletler) vajinaya girişine izin vermek istediğini ifade ediyor olmasına rağmen izin vermeme zorluğudur. Vajinismus şiddetli fiziksel ağrı ve yoğun ruhsal acıya, korku ve kaygıya neden olmaktadır.

Ağrı ve korkuyla birlikte cinsel birleşmenin mümkün olmadığı ya da oldukça ağrılı olduğu bir bozukluğu ifade etmek için kullanılan vajinismus, penis veya bir objenin vajinaya girişinin hayal edilmesinde de ortaya çıkabilmektedir.

Vajinismus, vajinaya girilmesiyle ilgili fobi, kaygı veya korku, korkuya eşlik eden vajina kaslarının istemsiz bir şekilde kasılmasıyla ortaya çıkar ve çoğunlukla belirtilerle birlikte kaçınma görülür. Spazm, fobi ve kaçınma birbirini beslemektedir.

Vajinismus Ne Zaman Açığa Çıkar?

Vajinismus, ilk cinsel ilişki girişimi sırasında, jinekolojik muayene sırasında ya da tampon kullanma girişimi sırasında ortaya çıkabilmektedir. Pubik kaslar kasılarak vajinanın açılmasını engeller ve cinsel birleşmenin gerçekleşememesine neden olurlar. Kasılma oluşursa cinsel birleşme ya imkânsız hale gelir ya da şiddetli acı oluşur. Genellikle vajinal bölgeye müdahale sona erdiğinde kaslar rahatlar ve normale döner. Pubik kasların kasılması kişinin isteği dışında gerçekleşmektedir, kişi her ne kadar uyanıkta olsa durum bilinç dışı meydana gelir. Bu istem dışı kasılmaların birçok nedeni olabilmektedir, genellikle fiziksel ve duygusal faktörlerin birleşmesi sonucu oluşmaktadır. Bu kasılmalar aslında vücudun kendini korumaya yönelik bir savunmasıdır.

Vajinismusun nedenlerini, sonuçlarını ve nasıl tedavi edileceğini bilmemek çiftlerin hayal kırıklıkları yaşamalarına neden olur ve her iki tarafı da psikolojik ve fiziksel olarak yıpratır. Vajinismus hastası çoğu kadın ilişkiye girememekten ötürü yoğun utanç duygusu hisseder ve sıkıntılarını paylaşmak istemezler. Durumu başkalarına anlatmak onları rahatsız edebilmektedir.

Vajinismus yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır ve kadından kadına farklılıklar gösterebilmektedir. Bazı kadınlar jinekolojik muayeneyi tamamlayabilmekte ya da tampon kullanabilmekte iken cinsel ilişkiyi tamamlayamamaktadır. Bazı kadınlarda ise ilişki gerçekleşmekte fakat aşırı miktarda acı oluşmaktadır. Diğer bir grupta ise hiçbir vajinal müdahale gerçekleşememektedir.

Vajinismusun nedenlerinden en yaygın olan bir tanesi; yetişme çağındaki kızlara seksin pis ve kötü olduğunu öğreten yanlış ve katı eğitim tarzıdır. Yıllarca, cinselliğin kadınlar için zarar verici, kötü, aşağılayıcı, yalnızca erkeklerin faydalandığı, kadınların kaçması gereken bir şey olarak yetişen bir genç kız, bu ilişkiyi yaşayacağı sırada bilinçaltına yerleşmiş bu yanlış fikirleri istemeyerek de olsa hatırlayacak, ilişkiye girmekten rahatsızlık duyacak ve kasılacaktır.

Bir başka sorun olan kızlık zarının korunması fikri de, genç kızlarımızı evleninceye kadar yaşayacakları veya yaşadıkları cinsel yaklaşımlarda tek fikir olan “aman zarıma bir şey olmasın” dürtüsüyle yaşadıkları ve şartlandıkları gerginlik yine ilişki kuracakları zaman önlerine çıkacak ve yılların şartlanması işlevini devam ettirecektir.

Bunların yanı sıra filmlerde ve romanlarda veya insanların kulaktan dolma yanlış olarak edindikleri cinsel bilgilerle ilk ilişki sırasında ve kızlık zarının yırtılması sırasında korkunç bir acı duyacakları fikri, onları ilişkiden uzaklaştırmakta, soğutmakta ve kasılmalarına sebep olmaktadır.

Bir diğer faktör de; cinsel tacize veya tecavüze uğramış bayanlarda cinselliğin bu olayı hatırlatmasına bağlı olarak kasılmalar olabilir.

Nedeni ne olursa olsun eğer çiftler işbirliğine istekliyse vajinismus her zaman tedavi edilebilir. Önemli olan tedaviyi istemek bunun için psikiyatri merkezlerine başvurmaktır.

Vajinismus Nedenleri

Vajinismusun altında yatan farklı sebepler bulunabilmektedir.

1. Fiziksel ve Anatomik Nedenler; vajinanın genetik yapısı ve vajinal hastalıklar,
2. Psikolojik Etkenler; sosyokültürel olarak bekarete verilen önem, cinselliğin bastırılması, cinselliğin utanılması gereken bir şey olduğu düşüncesi, cinsel bilgi eksikliği, inançlar, önyargılar, olumsuz cinsel deneyimler sonucu ortaya çıkan düşünsel ve davranışsal tepkiler.

Vajinismus Belirtileri

Aşağıdaki vajinismus belirtileri ile ilgili açıklamalardan her hangi biri sizin durumunuzu tanımlıyor mu? ;

• Birleşme sağlanıyor ancak hareket etmek canımı acıtıyor ve durmak zorunda kalıyoruz.
• Benim de çabalamama rağmen hiç kimseyle tam olarak birleşme gerçekleşmedi.
• Bugüne kadar hiç acısız cinsel birleşme gerçekleştirmedim
• İlişkiye girmeye teşebbüs ettikten sonra yanıcı tarzda bir acı hissediyorum.
• Partnerim içime girmeyi denediğinde duvara çarpmış gibi oluyor.
• Cinsel ilişkiyi tamamlayamıyorum.
• Kolay olmamasına rağmen tam olarak birleşme sağlanması için zorluyoruz.
• Gerçekten cinsel ilişkiye girmek istesem bile vajinamı sıkıyor gibi görünüyorum.
• Birçok defa cinsel ilişkiye girmeyi denemiş olmama rağmen hala bakireyim.
• Tampon kullanamıyorum çünkü tamponu vajina içine yerleştirmek çok zor.
• Bugüne kadar jinekolojik muayeneyi tamamlayamadım”

Hasta ve eş için oldukça sıkıntılı bir durum olan vajinismus vakalarında rahatsızlık eşin duyarlı ve paylaşımcı yaklaşımı ile aile içerisinde yıllarca saklı kalabilmekte ve çiftin bir süre sonra cinselliğe duyarsızlaşmasına yönelerek cinsel soğukluk ve duyarsızlık çıkmazına doğru. İlerleyen karışık problemlere de zemin hazırlamaktadır.

Vajinismus gibi ağrılı cinsel ilişkiye neden olan rahatsızlıklarda öncelikle temel kural jinekolojik muayene yapılarak ilişkinin oluşumuna engel olan organik bir bozukluğun olup olmadığının kesin olarak belirlenmesidir. Bu tür rahatsızlıklarda belirgin bir fiziksel patoloji tespit edildiğinde etkene yönelik cerrahi uygulamalara nadiren gerek duyulabilinmektedir. Ancak yanlış bir kanı olarak genellikle eski bir yöntem olarak uygulanan hymenotomi adı verilen kızlık zarının kesilerek açılması konunun yeterince anlaşılamamasından kaynaklanmakta idi. Bu gün ise bu yöntemin sorunun çözümünde hiçbir değerinin olmadığı bilinmektedir.

Soruna neden olan etkenler çoğunlukla; genç kızlık yıllarından itibaren cinsellik ve kızlık zarı hakkında bilinçaltına yerleşmiş yanlış bilgiler, cinsel eğitim eksikliği, yaşanmış kötü cinsel tecrübeler toplumsal baskılar gibi oldukça geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Bu tür rahatsızlıklarda belirgin bir fiziksel patoloji tespit edildiğinde etkene yönelik cerrahi uygulamalara nadiren gerek uyulabilinmektedir. Ancak yanlış bir kanı olarak genellikle eski bir yöntem olarak uygulanan hymenotomi adı verilen kızlık zarının kesilerek açılması konunun yeterince anlaşılamamasından kaynaklanmakta idi. Bu gün ise bu yöntemin sorunun çözümünde hiçbir değerinin olmadığı bilinmektedir.

Vajinismus sorununa sahip çiftlerde yönelim, çoğu zaman artık aileye yeni bir bireyin eklenmesi gerektiği dönemlerde artmaktadır. Genellikle hanımlar bu olayın yakın arkadaş ve aileleri tarafından duyulmaması için büyük bir çaba içerisinde girmektedirler. Yaşanan tüm bu kısır döngüler rahatsızlığın çözüm sürecinde gecikmelere neden olabilmektedir.

Vajinismus Tedavisinde Kullanılan Terapi Yöntemleri

Vajinismus tedavisinde cinsel terapi en etkili terapi yöntemlerinden bir tanesidir. Bu terapi yöntemiyle bireyin beden ve cinsellik algısının anlaşılması ve olumsuz duygu, düşünce ve inançlarının değişmesi hedeflenmektedir. Ayrıca kadın bedeni anatomisi ve cinsellikle ilgili doğru bilgilerin paylaşılması terapinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.

Cinsel terapide uygulanan bilişsel-davranışçı metod ile kadınların kendi benlikleri ve cinsellikle ilgili olumsuz duygu, düşünce ve algılarının değiştirilmesi hedeflenmektedir. Bu aşamada çeşitli rahatlama teknikleri, kas gevşetici yöntemlerle bedenin rahatlaması ve kaygıların azaltılması da tedavinin bir parçasını oluşturmaktadır.

Vajinismus tedavisinde vücudun rahatlamasına ve kas kontrolünün sağlanmasına yardımcı yöntemlerden olan,

• Rahatlama tekniklerinde vajina kaslarının rahatlamasına yardımcı olacak nefes egzersizleri ve mindfulness çalışmalarından faydalanılmaktadır.
• Kegel egzersizleri ise bireyin vajina kasları üzerinde kontrol sağlamasını destekleyen pelvik kası egzersizleridir ve vajinismus tedavisinde yardımcı rol oynamaktadır.

Vajinismus kadına özgü bir cinsel bozukluk olsa da tedavide çiftler ile birlikte çalışmak bireylerin birbirilerini anlaması açısından önem taşımaktadır. Eşlerin vajinismus tedavisinde kadınlara destek olması, yaşanılan kaygı ve korkuları anlaması, kadınlar üzerindeki yükü azaltmakta ve tedavideki başarı oranını artırmaktadır.