Karantina Günlerinde Psikolojik Sağlamlık
Covid-19 ile mücadele içerisinde olduğumuz bugünlerde bütün toplumların deneyimlediği bir durum var; “karantina altında olmak” ve karantinada olmanın sonucu olarak “fiziksel izolasyon”. Yapılan araştırmalara göre karantinanın psikolojimiz üzerinde negatif etkileri var. Yoğun kaygı, kızgınlık, öfke gibi duygular veya beklenmedik, gerçek dışı düşünceler bunlara örnek olabilir. Öncelikli olarak bu gibi olağan dışı durumlarda bu tepkilerin normal olduğunu hatırlamakta fayda var. Sonrasında ise dengeli bir halde bu süreci yürütebilmek adına stres faktörlerini ve destekleyici kaynaklarımızı tanımamız yardımcı olacaktır.
Peki ne oluyor da duygularımız ve düşüncelerimiz karantina sürecinde bizi zorlar hale geliyor?
Bu süreç içerisinde farkında olduğumuz veya olmadığımız stres faktörleri olduğu söylenebilir:
- Karantinanın süresi (uzun/kısa)
- Bulaş korkusu (kendisine/yakınına)
- Can sıkıntısı (hapsedilmişlik hissi/rutinlerin bozulması/fiziksel mesafe)
- Temel ihtiyaçların karşılanmasındaki yetersizlik (yemek/kıyafet [maske, eldiven] /konaklama)
- Yetersiz bilgi (açık/net olmayan)
- Finansal kayıp (karantina sürecinde/sonrasında)
- Etiketleme (karantinaya alınan kişilere/ sağlık çalışanlarına yönelik) (Brooks ve ark., 2020).
Peki, en pratik haliyle biz bu stres faktörlerini en aza indirgemek için neler yapabiliriz veya kullanabileceğimiz kaynaklarımız neler?
Diğerkamlık Ne demek?
Bir başkasına iyi geliyor olmak, yararlı olduğumuzu hissetmek
Şu açıdan bakalım; karantina eve hapsolmak değil, karantina bir önlem!
Karantinada kalarak başkaları için önlem alıyorsunuz, hastalık kapma riskinin düşmesinde rol oynuyorsunuz ve bu çok kıymetli bir tutum, aynı zamanda yararlı olduğumuzu hissetmek psikolojik sağlamlığa da katkı sağlar! Tabi ki karantinada olarak sağlık çalışanlarına hem saygınızı hem de desteğinizi iletmiş olduğunuzu unutmamak gerek..
Psikologlar Karantina Koşullarında Neler Öneriyor?
Karantina Öncesinde Var Olan Rutinleri Sürdürmek
Rutinlerimiz günümüzü şekillendirir ve belirli kılar. Belirsizlikler içerisinde olduğumuz bugünlerde günümüzü olabildiğince eski hali ile sürdürmek güvende hissettirecektir.
Karantina öncesindeki bir gününüzü detaylarıyla baz olarak alın; sabah kalkış saatiniz, kişisel bakımınız, öğünleriniz, ne kadar hareket halinde olduğunuz, kimlerle iletişim kurduğunuz, hangi işlerle uğraştığınız, hangi işleri tamamlayıp hangilerini zamana yaydığınız, ne zaman mola verdiğiniz, günün hangi saatinde haberleri takip ettiğiniz, uyku saatiniz vb. ve bunları olabildiğince devam ettirmeye çalışın.
Çevremizdeki Kişilerle Bağlantıda Kalmak
Unutmayalım ki bugünlerde deneyimlediğimiz sosyal mesafe değil fiziksel mesafe ve internet bizlere birbirimizi görme, konuşma fırsatı sunuyor. İnsanın sosyal bir canlı olduğunu, duygu ve düşüncelerini ifade etmeye, paylaşmaya ihtiyaç duyduğunu da düşünecek olursak, içinden geçtiğimiz bu zorlayıcı dönemde var olan bağlantılarımızı devam ettirmek, birbirimizin süreçlerinden haberdar olmak hepimize iyi gelecektir. Unutmamak gerekir ki gün içerisinde kurduğumuz iletişimler birçok içsel kaynağımızı da aktive etmektedir; sevilen biri olduğunu görmek, saygı görmek, değer vermek, gururlanmak vb. ve içsel kaynaklarımızın aktive olması zorlayıcı olayların içinden geçmemize yardımcı olur.
Sanatı bir Dışavurum Tekniği Olarak Kullanmak
Yaşadığımız duyguları herhangi bir kanaldan açığa çıkarmak, onlarla tanışıp kol kola yürüyebilmemiz için sanat bize imkân sağlar. Herhangi bir yeteneğiniz veya beceriniz olmasına gerek yok amaç duygularınızın size ne söylediğini somut bir şekilde görebilmek. Kızgınlığınız, endişeniz, sevinciniz ne şiddette, dışarıdan nasıl görünüyor, ne anlatmaya çalışıyor; bir kâğıt üzerindeki renklerden, şekillerden veya yazdığınız yazıda kullandığınız kelimelerden, evde var olan malzemeleri kullanarak yaptığınız nesneden, ördüğünüz örgüden, çaldığınız müzikten açığa çıkar. Unutmamak gerek buradaki amaç bir şey üretmek değil, duygularla temas halinde ilerlemek.
Hareket Halinde Olmak
Sağlıklı olma hali ruhsal, zihinsel ve bedensel olarak bir bütünlüğü kapsar. Normal rutinimiz içerisinde kimimiz spor yapıyor kimimiz yapmıyor olabilir ancak herkesin belirli bir hareket halinde olduğu yadsınamaz. Yaşamımızı evlerden devam ettirdiğimiz bugünlerde, ruhsal, zihinsel ve fiziksel sağlığımız için günün belirli bir vaktini spora ayırmayı veya hiç yoksa ara ara kalkıp belirli esneme hareketlerini yapmayı unutmamak gerek.
Doğru Bilgi Kaynaklarına Belirli Süreler Dahilinde Ulaşmak
Vaktimizin çoğunluğunu haberlere bakarak geçiriyor olmak sakin kalmamıza engel olacaktır. O sebeple gün içerisinde belirli saatlerde, güvenilir kaynaklardan haberleri takip ediyor olmak önemli.
Şunu hatırlatmakta fayda var, bütün bunları iyi hissetmek için yapmıyoruz çünkü bu süreçte biliyoruz ki yaşam içerisinde olduğundan daha dalgalı bir ruh hali içerisinde olmamız normal, amaç bir nebze güvenli sularda dolanarak zihnimizi sağlıklı değerlendirmelere açabilmek.
Kaynaklar;
- Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 0(0). https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30460-8
Sevgiyle,
