Prof. Dr. Nuri Bilgin (1994), değişken seçmen davranışlarının, var olan teknolojik olanaklarla daha iyi analiz edildiği son yıllarda, analizlerin ekonomik mekanizmalardan ziyade, “irade” ve “bireysel güç” kavramları etrafında yapılandığını belirtmiştir. Artık seçmen davranışlarının analizi, adayın “kişilik”i, medyatik çekiciliği ve “dil” stratejileriyle açıklanmaktadır. Liderlik yarışında sokakları işgal etmek demodeleşirken, reklam alanlarını işgal etmek gibi bir değişime gidilmiştir. Liderlik kavramı üzerine internette yaptığım taramada, iki üç sayfada yüzden fazla “liderlik okulu” ve sertifika programlarına rastlamam da sanırım bu nedenledir.
Duygusal zeka araştırmacıları, tüm alanlardaki liderlere, anlaşmazlıkları yapıcı eleştirilerle çözümlemek, farklılıklara değer veren bir ortam yaratmak ve etkili iletişim ağı oluşturabilmek gibi meziyetleri, uzun yıllardan beri önermektedir.
Yeni olan “erotik” liktir. Reklam sektöründeki otoritelere göre, eskiden ürünler markaları satarken, küreselleşmeyle birlikte markalar ürünleri satmaya başlamışlardır. Aynı şekilde, eskiden politikacıları liderliğe getirenin ideolojileri olduğunu söylemek mümkündür. Ancak rekabetin artmasıyla birlikte, lider adaylarının ideolojilerinden başka, “imaj” kulvarında da ter dökmeleri gereği doğmuştur. Bu iş, en kısa zamanda en çarpıcı etkiyi yaratmayı hedefleyen reklam sektörünün işidir ve “erotik” olan kesinlikle çarpıcıdır.
Mesela, edepsizliğiyle erkeğin gücüne meydan okumasından mı, üreme iç güdüsünü uyandırmasından mı bilmem, kadın dergileri bebekli erkekleri erotik bulmaktadırlar. Bayatlamış bir numara olmasına rağmen, kucağına bebek almış bir lider görüntüsünden de, liderin, bebeğin saflığından nasiplenmesini dileyerek estetik bir haz duyanlar olabilir. Erotik mesajlar, eyleme geçme isteğini ifade ederler ve nerdeyse eylemin doğuracağı heyecan kadar yoğun heyecanlar uyandırabilirler. En nihayetinde üreme içgüdümüze hitap ederler. Evrimsel döngüde, bu mesaj yelpazesi çıplaklık gibi en basit fiziksel mesajdan, güzel bir sanat eseri, başarılı bir konuşma gibi çeşitli zihinsel aktivitelere kadar genişlemiş ve insanlar fiziksel gerilimlerinden kurtulmak için zihinsel hazları keşfetmişlerdir.
Bu anlamda liderler için erotiklik, dış görünüşün yanında, zihinsel potansiyelleri sayesinde de heyecan uyandırabilmektir. Bir liderin ustaca satranç oynaması veya bütün dünyanın gözünün üzerinde olduğu bir zirvede hatırı sayılır bir espri “patlatması”, renkli iç dünyasını yansıttığı gibi entelektüel olarak da haz uyandıracaktır.
Erotizm, tutkuların davranış olarak en iyi yansıması olarak kabul edilir. Ortaya çıktığı toplumun tutku haline getirdiği özlemleri en iyi temsil eden liderler için de böyle bir yakıştırma yapılabilir. 11 Eylül olaylarına kadar, en büyük derdi eğlenmek olarak gözüken Amerikan halkı için, Clinton’ ınki gibi hafif muzip liderlik özellikleri prim yapabilir. Zira bu adam, başkanlıktan ayrılırken bile ustaca bir şov sergileyip, emeklilik yıllarını gösteren bir skeç hazırlayarak kendisiyle kendisiyle dalga geçmiştir. İnsanın kendisiyle dalga geçebilmesi, hem diğerlerinin onunla dalga geçmesine fırsat bırakmaması yönünden, hem de kendi önemini kontrollü bir biçimde azaltarak, otorite kaybetme gibi bir kaygısının olmadığını hissettirmesi yönünden, güven ifade eden, zekice bir erotik lider davranışıdır.
Sosyo-ekonomik olarak toplumu tehdit eden unsurlar arttıkça, liderde aranılan özellikler de ciddiyet kazanır. Mesela Rusya’ nın haşarı bir çocuğa ihtiyacı yoktur. Putin, imajını, çağın tehditlerine karşı güven vaat eden asgari kimliği üzerine kurmuştur. Tavırlarından ve gözlerinden hiç de öyle duygusal zeka saçmak gibi bir derdi olmadığı sezilir. Ama “en iyi erotik lider” gibi yarışmaya dahil olsa, cazibesine, haşin erkek kategorisinden bir şans verilmesi muhtemeldir.
Kaos içinde sürüklenen ülkelerde de bir kurtarıcı özlemi mevcuttur. Böyle toplumlarda yılmış kitleleri heyecanlandırmak çok zordur ve liderin gözünü karartıp mümkün olduğunca birebir temaslarda bulunması, yani kapı kapı dolaşması gerekir. Böyle karşılıklı durumlarda da çekicilik, temiz yüzlülük, güzel giyim gibi fiziksel ahenk erotik özelliklerin ikna kabiliyetini olumlu etkilediği bilinmektedir. Eskimiş yüzler için, erotik bir imaj, siyasetin yozlaştırıcı yılları içinde hırpalamış bedenleri kamufle eder, zihinleri dinçleştirir. Öyle ki yılmış kitleler, lidere inandıktan sonra, onun ideolijisine de bir şans vermeye karar verebilirler. Aynı, markaların ürünleri satması gibi.
Erotik bir anlamda da, sevilen nesnenin, seven üzerinde oluşturduğu heveslendirici, heyecansal güç olarak yorumlanmaktadır ki (Hunt 1996), 21.yy. gibi bir yüzyılda, bu gücü keşfetmiş bir marka kaldığını sanmıyorum. Obeziteden kırılıp geçilen Amerika’ da, halkı spora özendirmek için hazırlanan billboardlarda koşarken gösterilen Başkan Bush’ un resmi altına “O her sabah vakit bulabiliyorsa siz de bulursunuz.” gibi bir slogan eklenerek, hem başkan Bush’ un imajı beslenmiştir, hem de güçten faydalanma gibi bir amaç güdülmüştür.
Son olarak, erotik lider imajı çizmek ve komik görünmek arasında ince bir çizgi olduğunu da söylemek gerekir. Birinci tarafta durmayı başaranlar, orada doğmuşlardır ve yaşayarak özümsedikleri bir karizmaları vardır. İkinci tarafta olanlarsa her sabah diğer tarafa doğru koşuya çıkarlar.
