Çocuklara Dair | Çocukluk Çağı Korkuları

Çocuklara Dair | Çocukluk Çağı Korkuları


 

Korku, “Hayali veya gerçek bir tehlike ya da bir tehlike düşüncesi karşısında hissedilen duygu”dur. Korkunun bazı işlevleri vardır.

Kendini koruma ve Hayatta kalma işlevi:  İlk zamanlarda korku atalarımızın hayatta kalmalarını sağlamıştır. Örneğin kişi, bir kurt gördüğünde korkar ve hayatta kalmak için oradan uzaklaşması gerektiğini düşünür.

Tedbir işlevi: Korkularımız, olumsuz durumlara karşı önlem almamızı sağlar. Örneğin emniyet kemeri bağlamak, kötü not almaktan korkulduğu için ders çalışılması

Hazırlık işlevi:  Karşımıza çıkabilecek bir durumla baş edebilme yetimizi geliştirir. Örneğin okul döneminde bir sınava önceden çalışıp giren öğrenci, üniversite sınavına dair korku hissettiğinde çalışarak onunla baş edebileceğini öğrenir.

İlk çocukluk döneminde çocukların korkularının olması doğaldır. Bu dönemde soyut düşünme gelişmediği ve çocuğun bir çok şeyi anlamlandıramadığı için korkularının olması gelişimsel olarak beklenmektedir. Hayal gücü, korkuları pekiştirebilir. Çocukluk çağının en yaygın korkuları” Karanlık, Hayalet, canavar, öcü, cadı, Gök gürültüsü, simsek, Hırsız, Kaçırılma,Ölüm,Terkedilme, Kaybolma, İğne, Doktor, Polis,Hayvan.

Korkunun bir çok nedeni olabilir.  Pek çok korku öğrenmeye dayanır.

Deneyimler: Kişinin daha önce yaşadıkları, korkuya sebep olabilir. Örneğin asansörde kalan bir kişinin, daha sonra asansöre binmekten korkması.

Çevresel Etmenler: Kişinin yaşadığı ortamdaki koşullar korkuya neden olabilir. Örneğin tren yolu yakınında yaşayan bir çocuk için yüksek ses ve titreşim korkutucu olabilir. Nükleer santral çevresinde yaşayanlar için, nükleer bir sızıntı olabileceği tehlikesi korkuya neden olabilir.

Ebeveyn Tutumları: Çocuğun korkusunu ebeveyn tutumları etkilemektedir. Köpekten korkan bir ebeveynin çocuğu, ebeveynin davranışlarını model alacağı ve uyarılarına maruz kalacağı için köpekten korkabilir.

Gelişimsel Özellikler: Soyut düşünemeyen çocukların soyut kavramlara yönelik korkuları daha çok olmaktadır. Ölüm ve karanlık korkuları 6 yaşta sık görülmektedir.

Çocuğumuzun korkularıyla baş etmesine yardımcı olacağımız yapmamız ve yapmamamız gerekenler bulunmaktadır.

Peki Ne yapmamalı?

Çocuğun korkusu ile dalga geçmek, korkusunu ve çocuğu küçümsemek “Sen bebek misin? Bebekler bundan korkar.Ne var bunda korkacak.”, korkusunu yok saymak çocukta değersizlik hissi yaratır ve korkuyu yenmek için etkili değildir.

Çocuğun korkusu ile ilgili baskı yapmak “Ne var köpekten korkacak, gel sev, hadi dokun”, çocuğun daha çok gerilmesine neden olur, olumsuz duygulanımı arttırır ve çocuğun duygu ve düşüncelerini bastırmasına neden olur.

Çocuğu başka bir çocukla veya yetişkinle korkuları üzerinden  kıyaslamak da çocuğun kendisini yetersiz hissetmesine neden olur.

Korkuyu abartmak da korkunun yenilmez olarak algılanmasına neden olur.

Peki çocuklarımızın korkularını yenmelerine nasıl yardımcı olabiliriz?

Korkunun ne olduğunu öğrenip tanımını yaptıktan sonra nasıl müdahale edeceğimize karar vermemiz gerekir. Korkuya müdahale pek çok şekilde olabilir.

Cesaretlendirmek ve güven vermek: Çocuk korkuyu yenebilecek güçte olduğunu hissetmelidir. Bu amaçla ona güvendiğimizi hissettirmeliyiz

Oyun ve hikaye kullanmak: Oyun ve hikayelerde kahramanı korkuyla yüzleştirmek, çocuğun bir çözüm yolu bulmasını sağlamak ve çeşitli çözüm yollarını kahraman üzerinden değerlendirmek çocuğun korkunun provasını yapmasını sağlayabilir.

Sistematik duyarsızlaştırma: Örneğin köpekten korkan bir çocuk için köpeğin olduğu sokaktan geçmek, köpeğe dokunmaktan daha az korku yaratır. Az korku yaratan durumla yüzleşmek daha kolaydır. Çocuğun adım adım korkularıyla yüzleşmesi en çok korkulan durumla karşılaştığında baş edebilmesini sağlar. Bu şekilde çocuğun en az korktuğu durumdan en çok korktuğu duruma doğru aşamalar belirlenip, en azdan başlayarak deneyimleyerek korkuyu yenmesi sağlanabilir.

Çocuğunuza doğru bilgi verin. Küçük çocuklara dünya büyük ölçüde gizemli ve kafa karıştırıcı geliyor olabilir. Dünyanın işleyişine ilişkin daha doğru fikirler edindikçe korkularının büyük çoğunluğu yok olacaktır.

Ödüllendirme küçük çocuklar için yardımcı olabilmektedir. Çocuğun, korkunun ilk basamaklarındaki başarılarını ödüllendirmek onu korkuyu yenme konusunda motive eder.

Uzman Bilgisi

Psk. Aslı TANKURT YALÇINKAYA
Klinik Psikolog
  • Üniversite : Doğuş Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, psikoloji bölümü, onur derecesi ile mezuniyet
  • Uzmanlık : Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Uzmanlığı

Podcastler

Güncel Psikoloji Yayınlarımız

Yardıma ihtiyacınız var mı? Size ulaşalım.

    Sizi Arayalım