Psikoloji bilimi alanındaki gelişmeler ve yapılan araştırmalar günümüzde önem kazanmaktadır. Bu araştırmalar ve gelişmeler sayesinde psikoloji biliminden eski yıllara oranla daha çok haberdar olunmaktadır. Günümüzde her gün gelişmekte olan teknoloji sayesinde, geleneksel ve sosyal medya aracılığıyla psikologların ve psikolojinin önemi konusunda oluşan farkındalık ile bu alana duyulan güven ve ilgi artmaktadır. Bu gelişmeler sonucunda da psikologların kişilik özellikleriyle ilgili çalışmalar ve araştırmalar yapılmakta, psikologların kişilik özellikleri ilgi ve merak konusu olmaktadır.
Psikoloji Bilimi ve Psikologlar
Psikoloji insan davranışlarının ve bilişsel süreçlerinin bilimsel yöntemlerle incelenmesidir. Psikoloji lisans programlarından mezun olan ve kişilerin bireysel ve toplumsal tutumlarını, davranışlarını, bilişsel, duygusal ve ruhsal süreçlerini bilimsel yöntemler kullanarak inceleyen kişiler psikolog olarak tanımlanmaktadır.
Psikologlar uzmanlık alanlarına göre uyguladıkları psikoterapi veya danışmanlık süreçleri ile kişilerin bilişsel, davranışsal veya duygusal olarak yaşadıkları problemlerin çözüme ulaştırılmasını amaçlamaktadırlar. Kişilerin yaşadıkları problemlerin çözüme ulaştırılması sürecinin karşılıklı ilişki kurmaya dayalı bir süreç olması sebebiyle psikologların sahip olması gereken bazı özellikler bulunmaktadır. Psikologların mesleki bilgi ve uzmanlık alanları konusundaki yeteneklerine ek olarak sahip oldukları kişilik özellikleri mesleklerini başarılı bir şekilde gerçekleştirme sürecinde etkili olmaktadır.
Psikologlar ve Kişilik Özellikleri
Psikologlar meslek hayatları boyunca birçok kişiyle çalışmakta, her kültürden, her sosyo-ekonomik statüden, birbirinden farklı problemlere sahip, farklı karakterde kişilerle karşılaşmaktadır. Psikologların bu kişilerin davranışlarını, duygularını ve bilişsel durumlarını incelerken başarılı olabilmeleri için bazı kişilik özelliklerine sahip olmaları gerekmektedir. Bu kişilik özellikleri şu şekilde sıralanmaktadır:
- Dışa dönük olma, iyi iletişim becerisine sahip olma, iyi bir dinleyici olma ve empati kurabilme.
Psikologların dışa dönük yapıları sayesinde sıcakkanlı ve girişken özellikleri ile iyi iletişim becerilerine sahip olmaları beklenmektedir. Psikologlar kişilerin yaşadıkları problemleri iyi iletişim becerileri sayesinde iyi bir dinleyici konumunda analiz etmektedirler. İyi bir dinleyici olmanın yanı sıra empati kurabilme özelliği psikologlarda olması gereken en önemli özelliklerden bir tanesidir. Psikologların empati kurabilme yetenekleri sayesinde karşılarındaki kişilerin hislerini ve düşünce biçimlerini anlayabilmeleri mümkün olmaktadır.
- Duygusal dengeye sahip olma, deneyime ve değişime açık olma, açık fikirlilik.
Psikologların duygusal dengelerini stres ortamlarında koruyabilmeleri karşılarındaki kişilere problemlerinin çözümü sürecinde güven vermektedir. Psikologların deneyime ve değişime açık kişilik özellikleri değişikliklere karşı esnek olabilme, yenliklere açık olma konusunda yardımcı olmaktadır. Psikologların açık fikirli olma kişilik özellikleri ile ön yargılarından arınmış ve farklılıklara saygı duyan kişiler olması beklenmektedir.
- Özdenetim sahibi ve özgüvenli olmak, iç gözlem yapmak.
Psikologların çalışkan ve başarı odaklı olmaları gerekliliği psikologların özdenetimi yüksek kişilik özelliklerine sahip olduklarını göstermektedir. Psikologlar özdenetim sahibi oluşları, mesleki becerileri ve kişilik özellikleri sayesinde özgüvenli bir duruş sergilemektedirler. Psikologların sahip oldukları özgüven ile karşılarındaki kişilere güven aşılamaları ve problemlerin çözümü sürecinde net olması beklenmektedir. Psikologların özgüvenli olmaları konusunda yardımcı olan bir özellik de sahip oldukları iç gözlem yetenekleridir. Psikologlar bu yetenekleri ile kendilerini analiz etmektedirler, kendi düşünce yapılarını ve duygularını anlamaya çalışmaktadırlar, bu sayede de psikologların karşılarındaki kişileri anlaması kolaylaşmaktadır.
- Yumuşak başlılık, anlayışlı, güvenilir ve dürüst olmak.
Psikologların karşılarındaki kişilere karşı hoşgörülü olması ve kişileri düşünce yapıları veya duyguları sebebiyle yargılamaması beklenmektedir. Bu da psikologların yumuşak başlı ve anlayışlı olma özellikleri sayesinde mümkün olmaktadır. Kişilerin problemlerinin analizi sürecinde samimi olabilmesi ise psikologlardan beklenen güvenilir olma özelliği ile gerçekleşmektedir. Güvenilir ve dürüst olması beklenen psikologlar bu özellikleri ile karşılarındaki kişilere problemlerini içtenlikle aktarabilmeleri konusunda destek olmaktadır.
Kaynakça
- Kozan, H. (2020). Psikologların kişilik özellikleri, cinsel mitleri ve eşcinselliğe yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı. İstanbul.
- Psikolog Kimdir. Türk Psikologlar Derneği. Erişim adresi https://www.psikolog.org.tr/tr/kurumsal/sikca-sorulan-sorular-x716.
