Çocuğunuzun size tepki vermediğini, adıyla seslenseniz bile bakmadığını fark edip paniğe kapıldığınız oldu mu? Bu durum, otistik çocuklarda sıklıkla görülebilir, atipik otizm belirtileri arasında da mevcuttur. Atipik otizm, bir çeşit otizm spektrum bozukluğudur. Otizmden daha hafif seyreden atipik otizm, erken çocukluk döneminde ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.
Zekâ geriliğine yol açtığı için çocuğun motor becerilerinin ve sosyal becerilerinin gelişimine büyük oranda sekte vurur. Atipik bozukluk, otizme göre daha hafif belirtiler gösterse de tedavi gerektiren bir gelişim bozukluğudur.
Atipik otistik çocukların rahatsızlıkları erken dönemde saptanabildiği için tedavileri de daha erken başlayabilir. Bu sayede hayatlarını diğer normal insanlar gibi sürdürebilirler. Tek bir farkla! Otizmin kendine özgü zorlukları zaman zaman onlara kenardan göz kırpabilir.
Çocuğunuzun bütün hayatını etkileyen böyle bir rahatsızlık var ve sebebi tam olarak bilinmiyor! Otizmin sebepleri belirgin olmamakla birlikte buna yol açabilecek belli faktörler bulunur. Atipik bozukluğun ana sebeplerinden biri genetik faktörlerdir. Çevresel faktörler, viral hastalıklar, doğum öncesi ve doğum sırasında gelişen komplikasyonlar otizme sebep olabilir. Yaşanan zorlukların miktarı ve genetik faktörlerin baskınlığı oluşan gelişim bozukluğunun düzeyini etkileyebilir. Sonuçta otizm, her çocukta farklı düzeyde seyreder.
Atipik otizm, otizme göre daha yavaş seyreden, erken teşhis ve müdahale sayesinde büyük oranda tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Tedavi süreci tamamen kişiye özel olarak planlanmalı ve bireysel olmalıdır.
Atipik Otizm Nedir?
Atipik otizm, bir çeşit otizm spektrum bozukluğudur. Tipik otizmden farklı olan atipik bozukluk daha hafif düzeydedir. Otizmin düzeyi, tedavinin şeklini ve süresini belirleyen en temel özelliktir. Otizmin ağırlığı arttıkça çocuğun hayatını etkileme düzeyi de artar.
Hafif seyreden bir otizm türü olmasına rağmen, atipik otizm, çocuğun yaşantısını olumsuz etkiler. Atipik otistik çocuğun hayatına normal bir şekilde devam edebilmesi için tamamen ona özel planlanmış bir eğitim şemasına ihtiyaç vardır. Eğitim ve terapi süreci entegre şekilde ilerler. Çocuğunuzu otizmin darboğazına bırakmamak ve ona gerekli desteği sunmak ise büyük oranda sizin elinizde.
Hastalığın teşhisinden tedavisine kadar her aşamanın yorucu ve sabır isteyen bir süreç olduğunu kabul ederek yola çıkabilirsiniz. Tedavi sürecine geçmeden önce çocuğun yaşadığı gelişimsel bozukluğun tipi tespit edilir. Sonrasında otizm spektrumu içinde hastalığın ağırlık düzeyi saptanır. Atipik otizmin belirgin özelliklerinden bir tanesi erken dönemde ortaya çıkmasıdır. Atipik otizm belirtileri ilk 3 yaş içinde ortaya çıkmaya başlayabilir.
Atipik Otizm Belirtileri Nelerdir?
Çocuğunuzu diğerlerinden daha özel kılan atipik otizm belirtileri arasında sürekli bir şeyleri tekrarlaması, göz teması kurmaması gibi davranışlar yer alır. İletişim sorunları ve uyum güçlüğü yaşayan çocuğunuzun iyileşmesi ve arkadaşlarıyla kaynaşması için ona biraz zaman tanımalısınız.
Aşırı duyu hassasiyeti nedeniyle bulunduğu ortamın bütünlüğüne odaklanamaması da çok normal! Sosyal becerilerde zorluk yaşadığı için içe kapanık bir tutum sergileyebilir. Bağımsız yaşam onun için vazgeçilmez bir hayat tarzına dönüşebilir. Bulunduğu ortamdaki diğer insanlarla sağlıklı iletişim kuramaz, adıyla seslenmenize rağmen tepki vermeyebilir. İletişim becerilerinde zayıflık onu okulda arkadaşlarıyla iletişim kurmaktan alıkoyar. Küçük bedeninde yaşadığı birçok değişim onu hem duygusal hem de fiziksel anlamda zorlar.
Atipik Otizm Normale Döner mi?
Belki sizin için biraz daha meşakkatli olabilir, ama emeklerinizin karşılığını iyi planlanmış bir eğitim süreciyle alabilirsiniz. Eğitim desteği sağlanan otistik çocuklar zamanla normal hayatlarına geri dönebilirler. Temel ve günlük bakımlarını yapabilecek seviyeye gelirler.
Atipik otizmli çocuklar için kişiselleştirilmiş eğitimde uygulamalı davranış analizi, uygulamalı yoğun davranış analizi yöntemleri tercih edilir. Denver Modeli, DIR Modeli, Floortime Modeli de eğitim planlamasında kullanılan diğer yöntemler arasındadır.
Tipik otizmli çocuklar da özel eğitimler ve psikoterapi destekleri sayesinde belli bir seviyeye kadar hayatlarına normal insanlar gibi devam edebilirler. Atipik otizm ise tipik otizme göre daha kolay iyileştirilebilir.
Atipik otizme sahip çocuklar gelişim sürecinde hayatlarını zorlaştıran rutinleri terk edebilirler. Zamanla gelen değişim onlara adaptasyon becerileri kazandırmaya yardım eder. Bütün bunların gerçekleşmesi sabırla, sevgiyle ve ilgiyle mümkün olur. Atipik otizm tedavisinden olumlu sonuç almak için uzun vadeli takip yapılması gerektiğini unutmamalısınız.
En Hafif Otizm Nedir?
Hafif otizm ya da yüksek işlevli otizm, atipik otizm olarak tarif edilir. Çocuk otizme göre daha fazla motor ve sosyal beceriye sahiptir. Diğer taraftan otizmden daha hafif olsa da atipik otizm, çocuğun sosyal hayata adapte olmasını engeller. Otizmli çocuklar gelişim süreçlerinde ve farklı okul kademelerinde öğrenim zorlukları yaşayabilirler. Adı hafif olabilir ama çocuklarınızın yaşadıkları onlar için kaldıramayacakları birer ağır yük gibidir. Tabi bu süreci biraz anlayış ve destekle daha rahat aşabilirsiniz.
Çocuğunuzun akademik başarısı, otizmin yarattığı zorluklar nedeniyle düşebilir. Atipik otizmli çocuklarda zekâ geriliği sıklıkla görülür. Geri kaldığı ve zorlandığı alanlarda özel eğitim programları hazırlanarak bu durumun üstesinden gelmek mümkündür. Çocuğunuzu, kaynaştırma sınıflarıyla, özel eğitim programlarıyla okula adapte edebilirsiniz. Tedavi edilmeyen atipik otizm hiperaktivite ve dikkat eksikliğini tetikleyebilir. Otistik bireyler, yetişkinlik sürecinde rutinlerinin dışına çıkamayan obsesif davranışlar geliştirebilirler. Hemen, olumsuzluğa kapılmadan önce destekleyici ve sevgi dolu bir kucaklayışla onların daha iyi versiyonlarına ulaşmalarını sağlayabilirsiniz.
Atipik Otizm Zeki midir?
Her şeyden önce sürece gerçekçi bir bakış açısıyla yaklaşmayı unutmamalısınız. Atipik otizm teşhisi konmuş çocuklar sanıldığı gibi ileri zekalı ya da dahi değildir. Birçoğunda zeka geriliği tespit edilir. Bu gerilik düzeyi farklı zeka testlerinde ve alanlarda farklı düzeylerde olabilir. Bazı durumlardaysa sanılanın aksine çok daha yüksek seviyede zeka geriliği tespit edilebilir. Biraz empati, sevgi ve anlayışla çözülemeyecek bir problem yoktur!
Atipik Otizm İyileşme Belirtileri
Bütün zorluklara rağmen tünelin sonunda ışığı görebilirsiniz. İyi bir eğitimle çocuğunuzda aşağıdaki gelişmeleri görmeniz mümkün.
Atipik otizm iyileşme belirtileri:
- Çocuğun daha uyumlu davranışlar sergilemesi,
- Eskiye oranla daha az kaygılı ve agresif olması,
- İletişim becerilerinde düzelme,
- Akademik başarı düzeyinde düzelme,
- Temel bakımını yapabilme,
- Değişikliklere adapte olmayı öğrenme,
- Kişisel sorumluluklarını yerine getirebilme şeklinde kendini gösterir.
Otistik çocuklar, eğitimle büyük oranda normal bir hayat sürebilirler. Ne kadar büyük bir gelişim kaydetseler zaman zaman rahatsızlıklarının etkisi ortaya çıkar. Önemli olan bu durumu daha kontrol edilebilir bir seviyeye getirmektir. Eleştirel değil, destekleyici bir tutumla bunun da üstesinden gelebilirsiniz!
Atipik otizmli çocuklar, duygusal düzenleme konusunda yetersizdir. Aldıkları eğitim sayesinde duygularını kontrol etmeyi kademe kademe öğrenebilirler. Otizmli çocukların iletişimsel anlamda sorun yaşamasının bir diğer nedeni de empati konusunda zorluk yaşamalarıdır. Eğitim ve tedavi sonrası bile empati kurma konusunda zorluk yaşayabilirler. Yine de kat ettikleri aşama takdire şayan olabilir.
Bağımsızlık ve yalnız kalma isteği otistik çocuklarda en çok görülen belirtilerden bir diğeridir. Atipik otizmli çocuklar, sosyalleşmeyi de öğrenerek kendi bireyselliklerini daha denetimli şekilde yaşamayı öğrenebilirler. Bütün bunları kenardan izlerken aynı zamanda onun hayatına güzel bir dokunuş yapabilmek sizce de harika değil mi?
Atipik Otizmde Yaşam Kalitesini Artırma Yöntemleri
Atipik otizmde erken müdahale ve aile desteği, kişinin yaşam kalitesini arttırmaya büyük oranda yardımcı olur. Sosyal beceri eğitimi, atipik otistik çocukların sosyal becerilerini, hayatlarını devam ettirebilecek oranda artırmalarını destekler.
Atipik bozukluğu bulunan çocukların sosyal çevreye ve insan ilişkilerine uyum sağlaması için bireyselleştirilmiş eğitime ve adaptasyon stratejilerine ihtiyacı vardır. Otistik çocuklar, duyu bütünleme terapisi sayesinde kendini daha iyi ifade edebilir, bulunduğu ortamı daha iyi algılayabilir.
Çocuğunuzun sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanabilmesi, hayatını bağımsız şekilde idame ettirebilmesi, aldığı eğitimle doğru orantılıdır. Atipik otizmli çocuklarınızı erken müdahale sayesinde hayata kazandırabilirsiniz.
