Çocukluk Dönemi Oluşan Bağlanma Yetişkinlik Dönemini Nasıl Etkiler?
Bağlanma, “iki insan arasındaki yakın duygusal bağ” olarak tanımlanabilir. Bağlanma hayatın ilk anlarında başlar. Yaşamın ilk 3 yılında bakım veren ile kurulan bağ, kişinin ilerleyen yaşlarda da kuracağı duygusal ilişkiler için kritik öneme sahiptir. Duyarlı bakım ve fiziksel rahatlık sayesinde bebekte güven duygusu oluşur ve bu güven duygusu bağlanmanın temelini oluşturur. Bu güven duygusu aynı zamanda dünyanın içinde bulunmak için iyi bir yer olduğuna dair ömür boyu süren bir beklentiyi de beraberinde getirir. Bağlanma, bireyin duygu düzenleme konusunda ilk ve en etkili stratejisidir.
Yabancı Ortam Deneyimi
Marry Ainswort (1979), bebeklerdeki güvenli ve güvensiz bağlanma biçimlerini ölçmek amacıyla “Yabancı Ortam” adında gözleme dayalı bir ölçek geliştirmiştir. Ölçekte, bakım verenle ve bir yabancıyla, sırasıyla tanışma, ayrılma ve yeniden bir araya gelme aşamaları bulunmaktadır. Bu çalışmayla, bebeklerin yabancı ortama verdikleri tepki gözlemlenerek bağlanma biçimleri hakkında fikirde bulunulmuştur.
- Güvenli bağlanan bebekler, çevreyi keşfederken bakım verenlerini güvenlik üssü olarak kullanmışlardır.
- Güvensiz kaçınan bebekler, bakım verenlerinden kaçarak güvensizliklerini belli etmişlerdir.
- Güvensiz dirençli bebekler, önce bakım verenlerine yapışmış sonrasında ise bakım verenlerine vurarak veya iterek direnç göstermişlerdir.
- Son olarak güvensiz dağınık bebekler ise, dağınık, şaşkın davranışlar ve bakım verenine karşı yüksek korku sergilemişlerdir.
Yetişkinlikte Bağlanma Sitillerinin Etkisi
Güvenli bağlanma biçimini sergileyen yetişkinler, ilişkilerine dair daha olumlu görüşler sergileyen ve yakınlaşma konusunda sıkıntı yaşamayan bireylerdir. Romantik ilişkilerinde ise daha başarılı oldukları görülmektedir.
Kaçınmacı bağlanma biçimi sergileyen bireyler, romantik ilişki yaşama konusunda isteksiz davranan ve partnerlerini kendilerinden uzak tutma eğilimi gösteren yetişkinlerdir.
Kaygılı bağlanma biçimi sergileyen bireyler, güven konusunda sıkıntı yaşamakta, kıskanç ve aşırı sahiplenici davranışlar sergilemektedir. Fazla duygusal davranırlar; ancak yakınlaşma konusunda istekleri vardır.
Bağlanmanın Yetişkinlikteki Önemi
Yaşamın ilk yılındaki güvenli bağlanmanın ileri yaşlardaki psikolojik gelişimin temelini oluşturduğu bilinmektedir. Bebeklikte oluşturulan güvenli bağlanma, anne ile bebek arasındaki ilişkinin olumlu olduğunu göstermektedir. Ayrıca bu, ileri yaşlarda sağlıklı bir sosyal duygusal gelişim yaşanması için temel oluşturmaktadır.
Güvenli bağlanan bebek, yetişkinlik döneminde de romantik ilişkilerde güvenli bağlanma örüntüsünü sergiler. İlişkilerinden daha fazla doyum sağladıkları, daha bağlı, güvenli ve uzun süreli ilişkiler yaşadıkları bilinmektedir. Ayrıca, güvenli bağlanma biçimi yaşayan bireyler, stres ve anksiyeteye neden olan durumlar yaşadıklarında çevreden daha fazla destek görmekte ve romantik ilişki içerisinde oldukları bireyler bir problem yaşadığında onlara daha fazla destek olmaktadır.
Güvensiz bağlanma ile depresyonun ilişkili olabileceğinden söz edebilmekle beraber, güvenli bağlanma biçimi sergileyen bireylerin, sağlıklı bir benlik algısına, öz saygıya, öz yeterliliğe sahip oldukları, başarı gösteren bireyler oldukları ve stresle baş etme stratejileri konusunda oldukça başarılı oldukları söylenebilmektedir.
Uzman Bilgisi
Psk. Ayşegül MENTEŞEOĞLU
Klinik Psikolog
- Üniversite : Ufuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü (2019)
- Uzmanlık : Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji
Yazıları
Mükemmeliyetçilik, “Ya, Hep Ya Hiç”
Kişilik Kişilik, bireyden bireye değişkenlik gösteren bir kavramdır. Bireyin doğuştan getirdikleri ve çevresel etkenlerle kazandığı özellikler kişiliği oluşturur. Kişilik oluşurken özellikle yaşamın ilk beşinci ve altıncı yıllarının önemli olduğu bilinmektedir.
Çocukluk Dönemi Oluşan Bağlanma Yetişkinlik Dönemini Nasıl Etkiler?
Bağlanma, “iki insan arasındaki yakın duygusal bağ” olarak tanımlanabilir. Bağlanma hayatın ilk anlarında başlar. Yaşamın ilk 3 yılında bakım veren ile kurulan bağ, kişinin ilerleyen yaşlarda da kuracağı duygusal ilişkiler için kritik öneme sahiptir. Duyarlı bakım ve fiziksel rahatlık sayesinde bebekte güven duygusu oluşur ve bu güven duygusu bağlanmanın temelini oluşturur. Bu güven duygusu aynı …
Takıntı – Zorlantı Bozukluğu “OKB” Nedir?
(Obsesif Kompulsif Bozukluk) Takıntı-zorlantı bozukluğu, kişinin obsesyonlarının, kompulsiyonlarının ya da ikisinin birden olduğu ve kişinin işlevselliğini önemli ölçüde bozan bir ruhsal bozukluktur. Bu ruhsal bozuklukta, zorlayıcı, girici düşünceler ve zorlantılar, tekrarlayıcı davranışlar, düşünsel uğraşlar görülür.
Güncel Psikoloji Yayınlarımız
Trikotillomani Nedir?
Trikotillomani halk dilinde saç koparma hastalığı olarak bilinmektedir ve tanı kitaplarında obsesif kompulsif bozuklukları …
Psikoz Nedir?
Psikoz kelimesi Yunanca psyche(ruh, zihin) ve osis(anormal veya hastalıklı) kelimelerinin birleşmesiyle türetilmiş bir …
Şizotipal Kişilik Bozukluğu
Şizotipal kişilik bozukluğu tipik, karakteristik bir bozukluk mudur yoksa arada kalmış bir ifade midir?
Evlilikte Sağlıklı Tartışma
Evlilikte Sorun Çözme Yolları – Sağlıklı Tartışma Nasıl Olmalıdır? Evlilik iki farklı bireyin kişilik özelliklerinin, …
Duygusal İhmal’in Duygusu: Boşluk
Çocukluk döneminde bireylerin maruz kaldığı travmalar, kişilerin yaşamında derin izler bırakabilmektedir. Yaşanan …
Empati: Başkalarını Anlama Ve Empatik Bağlantı Kurma Sanatı
Empati kavramından Türk Dil Kurumu’nun web sitesinde duygudaşlık olarak kısaca bahsedilmektedir, psikolojiyle ilgili …
Maskeli Depresyon Nedir?
Maskeli depresyon, diğer adıyla gizli veya gülümseyen depresyon olarak da karşımıza çıkmaktadır. Maskeli depresyon, …
Kumar Bağımlılığı Ve Tedavisi
Kumar oynama bozukluğu kişinin bireysel, ailevi veya mesleki işlevselliğini bozacak şekilde kumar oynama davranışının …
Depresyon Nedir ve Depresyon Yaşayan Kişiyi Anlamak
Depresyon; bireylerin kendini mutsuz, karamsar, değersiz, suçlu ve umutsuz hissettiği psikiyatrik bir bozukluktur. Beraberinde …